باور محدود کننده چیست؟ راه مقابله با باور محدود کننده
برای شناخت باورهای محدود در ابتدا باید معنای واژۀ باور را به خوبی بدانید، باور ذهنیتی در ناخودآگاه شما است که می‌تواند شما را در مسیر موفقیت و شکست قرار دهد، باورها نقش بسزایی در زندگی افراد دارند، در ادامه و بعد از آشنایی با مفهوم واژۀ باور به بررسی باور محدودکننده می‌پردازیم. باور محدود کننده یک حالت ذهنی است که شما را از انجام برخی کارها باز می‌دارد، توجه داشته باشید این باورها همیشه تنها در مورد خود شما صدق نمی‌کند؛ گاهی ممکن است در مورد اعتقادات و نوع برخود شما با دیگر افراد نیز باشد. محدود کردن ذهن و باورها تاثیر منفی بر روی اهداف و زندگی شما خواهد داشت، در این مقاله سعی داریم شما را با مفهموم باورمحدود و تاثیر آن ها بر زندگی شما آشنا نماییم.
باور محدود کننده چیست؟
باورهای محدود کننده مجموعه‌ای از باورهایی است که از طریق تفکر اشتباه در ذهن شما شکل می‌گیرند، هر نوع باوری که مانع رشد و موفقیت شما شود را می‌توان باور محدود کننده معرفی کرد. باورهای محدود کننده نمی‌گذارند شما آزادانه فکر و عمل کنید و نقش مهمی در عدم رسیدن به اهداف شما در زندگی دارند. آن‌ها باعث از بین رفت انگیزه می‌شوند و انسان را از شروع و یا تلاش برای انجام کاری باز می‌دارند.
تاثیر باورهای محدود کننده بر زندگی
تمام اتفاق‌هایی که در زندگی تجربه می‌کنید نتیجۀ افکاری است که در ذهنتان پرورش داده‌اید. تمام انسان‌هایی که با آن‌ها در ارتباط هستید، جایگاه شغلی که دارید و حتی تصمیم‌های که تاکنون گرفته‌اید همه ریشه در اعتقادات و باورهای شما دارند، بنابراین برای تغییر زندگیتان در ابتدا باید باورها و اعتقادتان را تغییر دهید تا بتوانید به هر آنچه در ذهن دارید جامۀ عمل بپوشانید.
باورهای محدود کننده چگونه ایجاد می‌شوند؟
ایجاد باور های محدود در زندگی هر شخص باعث عدم پیشرفت در زندگی خواهد شد، عموما باورهای محدود کننده از زمان کودکی در شما شکل گرفته‌اند و ممکن است از طریق مختلف بر وجود شما نقش بسته باشند. در ادامه به بررسی چند مورد از این عوامل می‌پردازیم :
1) باورهای خانوادگی:
یکی از مهم ترین عوامل ایجاد و ساخت باورهای محدود خانواده و اطرافیان نزدیک شما هستند، والدین و سایر اعضای خانواده نقش بسزایی در ساخت باورهای محدود در شما را دارند، باورهای محدود با هدف خاص و یا ناخودآگاه بر ذهن کودک تاثیر می‌گذارد و تا بزرگسالی می‌تواند گریبان گیر او باشند. برای مثال می‌توان گفت مسائل دینی و مسئولیت‌پذیری نمونه مواردی هستند که از کودکی در وجود انسان ها شکل خواهند گرفت.
2) تجربه‌های زندگی:
برای دومین مورد از عوامل ساخت ایجاد باورهای محدود کننده می‌توان به تجربه‌هایی که در طول زندگی کسب می‌کنیم اشاره کرد، هر تجربه‌ای در زندگی، یک احساس و اثری ماندگار در ذهن شما به‌وجود می‌آورد؛ تجربه‌های زندگی به ویژه تجارب منفی می‌تواند موجب شکل‌گیری باورهای محدود کننده شوند. زمانی که فرد با چالش‌های ناخوش‌آیند زندگی روبه رو می‌شود به این نتیجه می‌رسد که توانایی و ارزش کافی برای مقابله با مشکلات زندگی را ندارد، این‌گونه افکار می‌تواند باعث ایجاد باورهای محدود کننده در آن‌ها شود.
3)مدرسه:
از دیگر عوامل تاثیرگذار نیز می‌توان به شکل‌گیری افکار منفی و اشتباه در مدرسه اشاره کرد، مدرسه و معلمین می‌توانند تاثیر بسزایی بر دانش‌آموزان به خصوص در سنین پایین داشته باشند. مدرسه فضایی است که کودکان و نوجوانان به تدریج تحت تاثیر تجربیات منفی و مثبتی که در آن تجربه می‌کنند قرار می‌گیرند و این موارد می‌تواند آینده آن‌ها را تحت شعاع قرار دهد.
4)خود کم بینی:
قطعا همۀ انسان ها یکبار در طول زندگی دچار این حس شده‌اند، بسیاری از شما فکر می‌کنید توانایی و شایستگی رسیدن به موفقیت را ندارید، در واقع باور ندارید شما هم می‌توانید زندگی سرشار از آرامش و جایگاه خوب داشته باشید، از این رو باور محدود خود کم بینی و بی ارزشی در ذهن شما نقش می‌بندد که مانع رشد شما در زندگی خواهد بود.
5) نداشتن مهارت:
یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد یاس و نا‌امیدی و در نهایت ایجاد باور محدود کننده می‌شود نداشتن مهارت و اطلاعات کافی در رابطه با آن موضوع است و همین باعث می‌شود نتوانیم در انجام کارهایمان موفق باشیم. بنابراین کسب آموزش و داشتن آگاهی در مورد خواستههایمان می‌تواند ما را در مسیر رسیدن به اهدافمان یاری برسانند.
چگونه عقاید محدود کننده را تشخیص دهید
بررسی و شناخت باورها وعقاید محدودی که از گذشته تا به امروز در وجودتان نهادینه شده است می‌تواند کمکی بزرگی برای داشتن زندگی ایده‌آل برای شما باشند، زمانی که می‌خواهید یک باور محدود را شناسایی و بر آن غلبه کنید باید عادت‌های روزمره خود را بررسی کنید. در این قسمت راه‌های شناسایی عقاید محدود کننده را بیان می‌کنیم:
1) رفتارهای خود را بررسی کنید:
در این‌باره تصور کنید احساسات شما در رویدادی ناخوشایند جریحه‌دار شده است، در این موقعیت چه واکنشی از خود نشان می‌‌دهید؟ واکنش‌های منفی شما نسبت به چالش های زندگی می‌تواند جزیی از باورهای محدودکننده شما به حساب آید.
2) افکار و باورهای خود را یادداشت کنید:
به این منظور لیستی از افکار و باورهایی که از گذشته تا به امروز در شما نقش بسته است را تهیه کنید تا بتوانید با اصلاح آن‌ها تغییری مثبت در زندگیتان ایجاد کنید.
3) لیستی از مواردی که شما را به چالش می‌کشد تهیه کنید:
در زمان روبه رو شدن با موارد چالش برانگیز افکار منفی به سراغ شما می‌آید که می‌تواند مانع رشد و موفقیت شما شوند، با نوشتن موارد سخت و چالش‌برانگیز، افکار و باورهای محدود خود را شناسایی کنید.
موارد بیان شده تاثیر بسزایی در تشخیص شناسایی باورهای محدود کننده دارند زیرا در برخی مواقع علم آن را داریم که می‌بایست بر مشکلی که برایمان اتفاق افتاده است غلبه کنیم اما علت آن را تشخیص نمی‌دهیم. با شناسایی و پیدا کردن علت هر مشکلی می‌توانیم راه‌های مقابله با آن را دریابیم.
10نمونه از باور های محدود کننده که در وجود اغلب مردم نهادینه شده است:
1)من نمی‌توانم.
2)من وقت کافی ندارم.
3)من به اندازه کافی خوب نیستم.
4)من شکست خورده‌ام و دوباره شکست خواهم خورد.
5)پول خوشبختی نمی‌آورد.
6)ثروتمندان هر روز ثروتنمند تر و فقیرا هر روز فقیرتر می‌شوند.
7)پول سرچشمۀ تمام پلیدی‌ها است.
8)برای زندگی من خیلی دیر است.
9)چیزهای خوب فقط برای دیگران اتفاق می‌افتد.
10)تقصیر دیگران است.
مواردی که بیان شد جز اندک باورهای محدودی است که ممکن است در طول زندگی با آن‌ها روبه رو شده باشید، زمانی که به این آگاهی برسید و آن‌ها را شناسایی کنید می‌توانید به هنگام خطور آن‌ها به ذهنتان با ارائه راه‌حل هایی که در ادامه بیان می‌کنیم بر آن‌ها غلبه کنید.
راه‌های غلبه برباورهای محدود کننده
شناسایی و تشخیص باورهای محدود کننده کاری دشوار به حساب می‌آید، زیرا باورهای محدود کننده در میان عادت‌های روزمره پنهان شده است و برای ما غیرعادی به شمار نمی‌آیند. با بررسی و انتخاب راه‌حل مناسب می‌توانید افکار منفی را کاهش دهید و حتی آن ها را از بین ببرید.
-5 روش برای غلبه بر باورهای محدود کننده
1) از منطقه امن ذهن خود خارج شوید.
2)خلاق باشید و به چیزهای جدید فکر کنید.
3)منعطف باشید.
4)به اندیشه رشد باور داشته باشید.
5)مطمئن باشید که در محیط اطرافتان مانع خارجی وجود ندارد.
چگونه باورهای محدود کننده را نابود کنیم؟
برای رسیدن به دستاوردهای بزرگ در زندگی می‌بایست هر باوری که تا به امروز به هر نحوی به زندگیتان خدشه وارد کرده است را از بین ببرید. تا اینجا به شناسایی راه‌های تشخیص باورهای محدود کننده پرداختیم، حال قصد آن را داریم چگونگی تبدیل باورهای محدود کننده به باورهای مثبت را به شما آموزش دهیم. در ادامه به بررسی این راهکارها می‌پردازیم:
6 راه حل برای نابود کردن باورهای محدود کننده:
1) بازیابی ذهن:
درست است که محیط زندگی و دوران کودکی باعث ایجاد باورهای محدود کننده در ضمیرناخودآگاه شما شده باشد اما باید بدانید که این باورها با تمرین و تکرار قابل تغییر هستند، کافی است هر شخص بداند چه باورهای محدودی دارد تا بتواند با تغییر آن به باور مثبت تحول اساسی در زندگی خود ایجاد کند. با جایگزین کردن باورهای مثبت می‌توانید زندگی خود را متحول کنید.
2) خود را با دیگران مقایسه نکنید:
یکی دیگر از عوامل نابود کننده باورهای محدود کننده دائم مقایسه کردن زند گی خود با دیگران است. هنگامی که شما خودتان را با دیگران مقایسه می‌کنید باعث می‌شود اعتماد به نفس شما کاهش پیدا کند و با خودتان رفتار مناسبی نداشته باشید، همیشه افرادی با تجربۀ بیشتر از شما وجود دارند اما به این معنی نیست که شما قادر به انجام کاری نیستید. پس سعی کنید از همین الان باور محدود خود را حذف کنید و از توانایی های خود بیشترین بهره را ببرید.
3) اجازه ندهید گذشته شما بر آینده تاثیرگذار باشد:
همۀ ما در زندگی ممکن است با شکست‌های بسیاری روبه‌رو شده باشیم، اما نادان کسی است که یک اشتباه را دو بار مرتکب شود، اشتباهات گذشته نباید روی آینده شما تاثیر بگذارد؛ شما باید با تلاش و پشتکار آینده‌ای روشن برای خود بسازید.
4) ورودی‌های خود را کنترل کنید:
یکی از موارد مهم و قابل تاثیر برای از بین بردن باورهای محدود خود مراقبتی است برای این منظور شما در طول شبانه روز باید ورودی‌های ذهن خود را کنترل کنید. ورودی‌های نامناسب مانند: اخبار، شبکه‌های اجتماعی از عوامل تاثیرگذار بر باورهای محدود کننده محسوب می‌شوند، سعی کنید جایگزین بهتری برای خود انتخاب کنید. خواندن وبلاگ های تخصصی می‌تواند دید شما را به این موارد باز کند و آگاهی‌های لازم را به شما انتقال دهند.
5) الگوی مناسب برای خود پیدا کنید:
داشتن الگوی مناسب و موفق یکی از موثرترین عوامل برای از بین بردن باورهای محدود است، اگر شخص موفقی می‌شناسید که نتایج خوبی در یک حوزه کسب می‌کند به احتمال 100 درصد باورهای مناسب در آن حوزه دارد، اگر می‌خواهید باور مناسبی در ذهن شما شکل بگیرد افرادی این چنینی را الگوی خود قرار دهید.
6) به دست آوردن مهارت:
یکی از عواملی که باعث می‌شود احساس شکست کنید نداشتن اطلاعات کافی در زمینۀ خواسته‌تان است. با کسب مهارت و دانش کافی می‌توانید در هر زمینه‌ای موفقیت‌های بسیاری کسب کنید، همچنین با استفاده از دوره‌های آموزشی در رابطه با مهارت مدنظرتان، می‌توانید اطلاعات کافی به دست بیاورید و شاهد دستاوردهای چشم‌گیری در زندگیتان باشید.
کلام آخر
باورهای محدودکننده همان افکار و عقاید بازدارنده از پیشرفت و موفقیت است که در ذهن شما نفوذ پیدا می‌کنند، این باورها در آینده شما تاثیر بسیاری دارند و در صورت غلبه نکردن و پاکسازی آن‌ها نمی‌توانید دستاوردهای خوش‌آیندی در زندگی داشته باشید. بنابراین از همین امروز با توجه به آموزش‌هایی که در این مقاله در اختیار شما نورجویان قرار گرفته است شروع به تغییر باورهای محدودکننده خود کنید و آینده‌ای رویایی برای خود بسازید.
