مهارت خود آگاهی، اهمیت ویژه خود آگاهی را دست کم نگیرید!
اگر میخواهید در زندگی تصمیم گیرنده بهتری باشید و یا بتوانید رهبر مناسب و موثرتری نسبت به اطرافیان خود باشید باید مهارت خودآگاهی خود را تقویت کنید. رشد این مهارت موجب میشود شما روز به روز نسبت به احساسات و عواطفتان آگاهی داشته باشید و به بهترین نسخه خود تبدیل شوید. مزایای خودآگاهی به اندازه هر شخص متفاوت بوده و نمونههایی از آن شامل افزایش نفوذ، دیدگاه بهتر و روابط قویتر است. به طور ساده کسانی که خودآگاهی بالاتری دارند میتواند اعمال؛ احساسات و افکار خود را ارزیابی و تفسیر کنند. در واقع این مهارت نادر است، چراکه بسیاری از ما در تفسیر احساسات خود بازمیمانیم.
حال در ادامه به تعریف خودآگاهی و راههای توسعه آن میپردازیمتا شما بتوانید اثربخشی بهتری نسبت به گذشته خود داشته باشید.
خودآگاهی چیست؟
خودآگاهی به معنای دانش آگاهانه از شخصیت، احساسات، انگیزهها و خواسته های خود تعریف میشود. روانشناسانی به نام شل دووال و رابرت ویکلاند این تعریف را ارائه کردند که ” خودآگاهی توانایی تمرکز بر خود است و اینکه چگونه اعمال، افکار یا احساسات شما با استانداردهای درونی شما مطابقت دارد یا نه! همچنین میگویند رفتارهای خود را با ارزشهای خود هماهنگ کرده و به درستی درک کنید که دیگران شما را چگونه درک میکنند” . افراد خودآگاه نقاط قوت و ضعف خود را دانسته و توانایی هماهنگ کردن احساسات و رفتار خود را دارند.
انواع خوداگاهی
شما با شناختن انواع خودآگاهی میتوانید بهتر با دیگران ارتباط برقرار کرده و روابط بهتری را تجربه کنید. خودآگاهی به دو نوع تقسیم میشود که حال به موارد و تعریف آن میپردازیم.
خودآگاهی عمومی:
منظور از خودآگاهی عمومی این است که چگونه میتوانیم در مقابل دیگران ظاهر شویم! با وجود این آگاهی ما بیشتر به هنجارهای اجتماعی پابند بوده و به گونهای رفتار میکنیم که از نظر اجتماعی قابل قبول باشد. همانطور که این نوع آگاهی فوایدی برای ما داشته، خطرهایی را هم به دنبال دارد. برای مثال فردی که این ویژگی را در خود بیش از حد معمول داشته باشد ممکن است زمان زیادی را صرف نگرانی در مورد اینکه دیگران در مورد آنها چه فکری میکنند، بکند.
خودآگاهی خصوصی:
این خودآگاهی به معنای توجه و تامل در مورد وضعیت درونی خود شخص است. کسانی که خودآگاهی خصوصی دارند دروننگر هستند و با کنجکاوی به احساسات و واکنشهای خود نزدیک میشوند. به عنوان مثال شما برای یک جلسه مهم در حال آماده شدن هستید، توجه شما به احساسات فیزیکیتان و نسبت دادن آن به اضطراب؛نمونه ای از خودآگاهی خصوصی خواهد بود.
چرا خودآگاهی مهم است و فواید آن چیست؟
تحقیقات نشان داده است که وقتی انسان به درون خود نگاه میکند؛ میتواند ارزشها، افکار، احساسات، رفتار، نقاط قوت و ضعف خود را درک کرده و تاثیری که بر دیگران میگذارد را تشخیص دهد. همچنین نشان داده که افراد دارای خودآگاهی انسانهای شادتری هستند، روابط بهتری را دارند و احساس کنترل شخصی و اجتماعی را تجربه میکنند. خودآگاهی باعث میشود افراد با دیدگاههای مختلف همدلی موثری داشته باشند و به صورت توانمند عمل کنند. در نظر داشته باشید که فواید خودآگاهی یک و یا دو مورد نیست بلکه بی شمار فواید وجود دارد که میتوان از آن بهره کافی را برد.
مزایا خودآگهی
خودآگاهی ما را از فرضیات و تعصبات رها کرده و توانایی بیشتری را برای تنظیم احساسات به ما میدهد. شاید برای شما سوال باشد که چگونه به فردی خودآگاه تبدیل شویم! با ما همراه باشید در ادامه به شما توضیح خواهیم داد.
چگونه به فردی خودآگاه تبدیل شویم؟
برای درک بهتر این مسئله چشمهای خود را ببندید و خودتان را تصور کنید. تمرکز خود را بر روی بهترین نسخه مورد نظر خود بگذارید. خود ایده آل تان، امیدها، آرزوها و دستاوردهایی که میخواهید داشته باشید را تجسم کنید. تمامی تصاویری که از ذهنتان گذشت بدون رسیدن به خودآگاهی امکان پذیر نیست. شما برای رسیدن و تقویت این مهارت باید کنشها و عملکردهای خود را ارزیابی کنید. باید توجه داشته باشید که علت هر یک از عکسالعملهایتان چیست و منشا آنها از کجاست! این دروننگری به ما امکان داده تا به رفتارها و باورها به همان اندازه که هست نگاه کنیم. در واقع با خودآگاهی میتوان الگوهایی را که به دردمان نمیخورند، بررسی کنیم. همچنین پرسیدن سوالات درست به ما قدرت میدهد تا انتخاب های مختلف همراه نتایج متفاوت داشته باشیم.
سخن پایانی
با توجه به مواردی که گفته شد خودآگاهی موجب ایجاد ارتباط بهتر، افزایش اعتماد به نفس و تصمیمات درست و به موقع ما میشود. در نظر داشته باشید وقتی این مهارت را تقویت نکنیم و یا اجازه بدهیم که احساساتمان بر ما غلبه کند، می توانیم تصمیمات بدی بگیریم که عواقب ناخواسته ای دارد. در نتیجه اگر میخواهیم به زندگی دلخواه خود دست پیدا کنیم باید در ابتدا از درون خود و احساسات موجودمان با خبر و آگاه باشیم.