تصورتان از ذهن آگاهی چیست؟آیا علاقمند به ساختن یک ذهن آگاه در مواقع حساس برای خود هستید؟ چه اقدامی در جهت به وجود آمدن آگاهی میکنید؟ آیا واقعا میتوانید عملکرد خود را در موقعیتهای دشوار کنترل کنید؟ در نظر داشته باشید نوع پاسخی که شما خواهید داد، بسیار مهم و حیاتی است . اگر فکر میکنید که پاسخی برای جواب دادن به این سوالات ندارید؛ نگران نباشید ما اینجا هستیم تا با توضیحات مفیدی ارائه میدهیم شما را برای پاسخ دادن به سوالات گفته شده راهنمایی کنیم. پس همراه ما باشید تا از جزئیات بیشتر با خبر شوید!
ذهنآگاهی یکی از مهارتهای زندگی است و به معنای تمرکز بر لحظه حال و پذیرش تجربهها بهطور غیرقضاوتی است. این مفهوم از سنتهای باستانی نشأت گرفته و در سالهای اخیر برای بهبود سلامت روان شناخته شده است. تکنیک ذهنآگاهی به افراد کمک میکند تا از افکار و احساسات خود آگاهتر شوند و با چالشهای زندگی بهتر کنار بیایند. تمرینات ذهنآگاهی شامل تنفس عمیق، مشاهده احساست و تمرکز بر محیط اطراف میشود. با تمرین منظم، فرد میتواند به آرامش درونی دست یابد و کیفیت زندگیاش را بهبود بخشد.
آنچه در این مطلب خواهید آموخت...
تکنیک ذهن آگاهی چیست؟
ذهن آگاهی یعنی دستیابی به آگاهی شدید از آنچه که در لحظه احساس میکنید؛ به معنای سادهتر یعنی توجه و تمرکز بر لحظه حال. یعنی بدون قضاوت و تفسیر نا به جا در آن موقعیت تمرکز کنید. ذهن آگاهی در انسان میتواند یک نوع مدیتیشن باشد چراکه هر دو در کیفیت آرامش و تمرکز ذهن تاثیرگذارهستند؛ اما نه به طور قطعی! در واقع تمرین تکنیک ذهن آگاهی شامل روشهایی مانند آرام کردن بدن، تنفس صحیح، تصویر سازی و سایر روشهایی است که به آرام شدن ذهن و کاهش استرس موجود کمک میکند. همچنین تمرین تمرکز نیازمند به زمان بیشتری برای یادگیری است؛ همچنین مهارت های ذهن آگاهی اکثرا میبایست با آموزش منظم تقویت و اصلاح شوند.
تنفس آگاهانه:
بر روی تنفس خود تمرکز کنید. نفس عمیق بکشید و از طریق بینی و به آرامی از دهان خارج کنید. توجه خود را به حس تنفس و حرکات بدن معطوف کنید.
اسکن بدن:
در یک مکان آرام نشسته یا دراز بکشید و توجه خود را به قسمتهای مختلف بدن خود معطوف کنید. از سر تا پا، هر قسمت را بررسی کنید و احساسات آن را شناسایی کنید.
توجه به حواس:
به حسهای پنجگانه خود توجه کنید. ببینید چه چیزی میبینید، میشنوید، میچشید، میبویید و لمس میکنید. هر حس را با دقت بررسی کنید.
آگاهی از افکار:
به افکار خود توجه کنید، بدون اینکه قضاوت کنید. بگذارید افکار بیایند و بروند، مانند ابرهایی که در آسمان حرکت میکنند.
مراقبه کنید
این نوع مراقبه شامل نشستن در یک مکان آرام و تمرکز بر تنفس، بدن و افکار است، هدف از این تمرین، آگاهی از هر احساسی است که به ذهن خطور میکند، بدون اینکه آن را قضاوت کنید. در حالی که راه میروید، توجه خود را به حرکات پاها و تنفس خود متمرکز کنید. سعی کنید هر قدم را با آگاهی کامل بردارید. اگر نمی دانید مدیتیشن چگونه انجام می شود مقاله “مدیتیشن چیست؟و مدیتیشن چگونه انجام می شود” را مطالعه فرمایید
به بدن خود توجه داشته باشید
در این تمرین، شما به طور آهسته و آگاهانه، توجه خود را بر نقاط مختلف بدن میگذارید ؛ این کار میتواند به کاهش استرس و آگاهی بیشتر از تنشهای بدنی کمک کند.
بنویسید
نوشتن افکار و احساساتی که تجربه میکنید به شما کمک میکند تا از حالتهای ذهنی خود آگاه شوید؛ این تمرین میتواند به شفافیت ذهن و کاهش اضطراب شما کمک کند.
به فعالیتهای روزانه خود دقت کنید
فعالیتهایی مانند غذا خوردن، پیادهروی یا حتی شستن ظروف را میتوان با ذهنآگاه انجام داد؛ کافی است تمام حواس خود را به آن فعالیت داده و از جزئیات آن لذت ببرید.
یکی از فواید بارز تکنیک ذهن آگاهی در انسان این است که نحوه بازخورد شما را با مشکلات تغییر میدهد؛ به طوری که شما به جای واکنش با افکار و احساسات منفی، پاسخی صحیح و متفکرانه میدهید. همچنین به مرور یادگیری و تمرین تکنیک ذهن آگاهی به شما این امکان را میدهد که زندگی خود را از حالت اضطراب ، استرس، افسردگی و .. نجات داده و آن را به حالتی مثبت و آرام بازگردانید. در واقع شما به خودتان اجازه این را میدهید که ارزیابی و نگرانی های بی مورد را کنار بگذارید تا بتوانید به صورت سالم خود، اطرافیان و زندگیای که در اختیار دارید را دوست داشته باشید. مواردی که تا به حال گفته شد فقط جزء کوچکی از فواید تکنیک ذهن آگاهی بود، دقت داشته باشید که در ادامه به فواید بیشتر آن میپردازیم.
استفاده از ذهن آگاهی برای تنظیم درست رفتار:
ذهن آگاهی در انسان موجب میشود تا شما در لحظه حال باشید؛ مسائل پیش رو را بی طرف ببینید که این امر در نهایت باعث شده شما به جای واکنش شدید وغیر منطقی صبر کنید و پاسخ درست را ارائه دهید.
استفاده از ذهن آگاهی برای بازتر شدن دیدگاه:
با انجام تمرینات ذهن آگاهی شما به جای توجه به موارد سطحی و بیخود، دیدگاه بازتری نسبت به مسائل پیدا میکنید و مواردی که قبلا آنها را به خاطر واکنش تند خود در نظر نمیگرفتید، حال ملاحظه میکنید.
استفاده از ذهن آگاهی برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی:
با تقویت این تکنیک سیستم ایمنی بدن شما بخاطر آرامشی که در اختیار دارید تقویت شده و موجب میشود بدن شما بعملکرد مناسب و درستی داشته باشد.
استفاده از ذهن آگاهی برای غلبه بر استرس
مهارت ذهن آگاهی به معنای آگاهی از تجربههای کنونی و پذیرش آنها است. ممکن است با خود بگویید: من آگاه هستم و در حال حاضر زندگی میکنم. اما ما به شما میگوییم: اشتباه میکنید، زیرا نگران آینده هستید، بنابراین در حال زندگی نمیکنید. به طور مثال: زمانی که در ترافیک هستید عصبانی میشوید، چون دنیا مانند آنچه در ذهن شما وجود دارد نیست، پس شرایط را نپذیرفتهاید. ذهن آگاهی میگوید یکی از اشتباهات ما این است که افکارمان را خیلی جدی میگیریم، این یکی از دلایل نگرانی همیشگی و احساسات منفی است که داریم. بنابراین باید با افکار غیرمنطقی مبارزه کنیم، این کار در غلبه بر استرس بسیار موثر است. این کار کمی مشکل است زیرا برای مبارزه با آنها باید خیلی منطقی باشید.
انواع ذهنآگاهی
ذهنآگاهی به شکلهای مختلفی اجرا میشود که هر کدام بر جنبهای از تجربههای انسانی تمرکز دارد. 4 مورد از انواع آن را برای شما توضیح خواهیم داد.
مبتنی بر بدن
در این روش، توجه بر جنبههای جسمی مانند تنفس، حرکات بدن یا حواس پنجگانه متمرکز بوده و این نوع تمرین برای کاهش استرس و آرامش بدنی بسیار مفید واقع شده است.
مبتنی بر احساس
در این نوع ذهنآگاهی، شما به احساسات خود بدون قضاوت یا مقاومت توجه میکنید. این کار به شما کمک میکند تا احساسات خود را بهتر درک کرده و با آنها به شیوهای سالمتر برخورد کنید.
ارتباطی
این نوع ذهنآگاهی به بهبود کیفیت روابط انسانی کمک کرده و شما یاد میگیرید که در ارتباط با دیگران، به احساسات و نیازهای خود و آنها آگاه باشید و با همدلی و احترام پاسخ مناسب دهید.
شناختی
تمرکز این نوع ذهنآگاهی بر افکار و باورهای شما است، شما یاد میگیرید که افکار خود را مشاهده کنید، بدون اینکه با آنها یکی شوید یا تحت تأثیرشان قرار بگیرید.
آیا ذهن آگاهی ارتباطی با هوش هیجانی دارد؟
ذهن آگاهی همراه با تقویت هوش هیجانی است؛ یعنی زمانی که از هوش هیجانی بالا برخوردار باشیم از افکار، احساسات و اعمال خود آگاه هستیم بنابراین تاثیر آن را بر دیگران درک میکنیم و دیگر با رفتار خود و سخنهایمان به اطرافیان آسیب نمیزنیم همچنین قادر هستیم که در لحظه قدردان تمامی موارد خوبی که برای ما اتفاق میافتد، باشیم.
جمع بندی
به یاد داشته باشید که ذهنآگاهی یک مهارت قدرتمند برای زندگی در لحظه و کاهش استرس است، با تمرین و تقویت این مسئله ، میتوانید از فواید بینظیر آن در زندگی شخصی، شغلی و اجتماعی بهره ببرید. همچنین در نظر داشته باشید که یادگیری و تمرین ذهنآگاهی نیاز به صبر و پشتکار دارد، پس عجله نداشته باشید! نتایج ذهن آگاهی در انسان میتواند زندگی شما را به طرز چشمگیری بهبود بخشد. اگر به دنبال آرامش بیشتر، روابط بهتر و یا حتی بیشتر، ذهنی روشن و عاقلتر هستید، ذهنآگاهی همان چیزی است که به آن نیاز دارید.