راهنمای جامع مدیتیشن{کجا و چگونه مدیتیشن انجام دهیم؟}
مدیتیشن تکنیکی است برای تمرکز یا پاکسازی ذهن که قدمت حدود 3000 سال دارد. واژه مدیتیشن از کلمه مدیتاتوم در زبان لاتین به معنای تفکر نشات گرفته شده است و بسیاری از افراد جهت فکر کردن از تمرینات مدیتیشن استفاده میکنند. این تمرین باستانی که امروزه در سراسر جهان محبوبیت زیادی پیدا کرده است از فواید بسیاری چون کاهش استرس و اضطراب، رفع خستگی، بهبود خلق و خو، افزایش تمرکز و توجه و افزایش خودآگاهی برخوردار است.
در ادامه به سعی کردیم به طور کامل به دو سوال رایج شما یعنی مدیتیشن چیست و چگونه انجام میشود؟ با توجه به سخنان استاد محمد بصیری پاسخ دهیم.
مدیتیشن چیست
مدیتیشن یا مراقبه حالتی است که در آن آگاهی از سطح ذهن به عمق ذهن میرود و به صورت طبیعی و ارادی انجام میشود. مدیتیشن به ما کمک میکند تا افکار و احساسات خودمان را بدون قضاوت مشاهده کنیم. تکنیکهای مدیتیشن باعث میشوند که بدن، ذهن و احساسات بتوانند خیلی راحت به هماهنگی و تمرکز برسند. مدیتیشن در واقع یک راه موثر برای تسلط بر ذهن است و انجام این تکنیک موجب شادی و آرامشی عمیق میشود.
مدیتیشن چگونه انجام میشود؟
روش انجام مدیتیشن چگونه است؟ روش ثابتی برای انجام مدیتیشن وجود ندارد زیرا این تمرین به اشکال مختلفی انجام میشود اما به صورت کلی انجام مدیتیشن برای افراد مبتدی با استفاده از چند گام صورت میگیرد.
1 . برای مدیتیشن ابتدا باید مکان آرام و خلوتی را انتخاب کنید که حواستان به چیزهای اضافی پرت نشود و بهتر است مکان مورد نظرتان تاریک باشد. وسایلی مانند تلوزیون، تلفن و سایر موارد این چنینی را که باعث حواسپرتیتان میشود را خاموش کنید. اگر میخواهید از موسیقی استفاده کنید بهتر است یک موزیک ملایم و آرام را انتخاب کنید و روی تکرار قرار دهید.
2 . یک محدودیت زمانی تعیین کنید. اگر تازه شروع به انجام مدیتیشن کرده اید.
میتوانید در بازه زمانی 5 الی 10 دقیقه این کار را انجام دهید.
3 . پوزیشن راحت و مناسبی انتخاب کنید. میتوانید به صورت چهارزانو، نشسته یا دراز بکشید. مهم این است در آن موقعیتی که قرار دارید احساس راحتی داشته باشید.
4 . ذهن خود را از هر چیزی خالی کنید و روی تنفس خود تمرکز کنید. سعی کنید تنفس عمیق داشته باشید به صورتی که شکم شما در هنگام نفس کشیدن به سمت بالا و پایین حرکت کند. به هر نفس خود با دقت توجه کنید.
5 . زمانی که تنفس شما آرام شد به افکار خود توجه کنید. به یاد داشته باشید که هدف از انجام دادن مدیتیشن پاکسازی ذهن شما نیست زیرا در ذهن شما همواره افکار و موضوعات مختلفی وجود دارد که به ناچار به آنها فکر می کند. در واقع هدف از انجام این تمرین تغییر دادن افکار منفی به افکار مثبت است. سعی کنید به یک اتفاق مثبت فکر کنید و ذهن خود را از هرگونه افکار منفی خالی کنید. به عنوان مثال تصور کنید با هر دم، انرژی های پاک و مثبت وارد بدنتان میشود و با هر بازدم انرژیهای سیاه و منفی از بدنتان خارج میشود. سعی کنید ذهن خود را به سمت تنفس عمیق هدایت کنید و افکار مثبت و منفی خود را مورد بررسی قرار ندهید.
چه زمانی مناسب انجام مدیتیشن است
در طول شبانه روز 2 بار به صورت ناخودآگاه درهای ذهن ما باز میشود. یکبارهنگامی که میخواهیم بخوابیم و بار دیگر زمانی که از خواب، بیدار میشویم. در این زمان میتوانیم مراقبه یا مدیتیشن را انجام دهیم. به طور کلی انجام مدیتیشن در هر زمانی از روز میتواند برای ذهن و سلامت بدن ما مفید باشد پس زمانی را در نظر بگیرید که برای شما مفید باشد و بتوانید آن را به یک عادت منظم تبدیل کنید. یوگی ها و مردمان سنتی بر این نظر هستند که مدیتیشن را دو ساعت و نیم قبل از طلوع آفتاب انجام دهید همچنین طبق نظر مکاتب سنتی هند و چین بهترین زمان برای انجام مدیتیشن بعد از ساعت 3 الی 6 صبح است. سعی کنید زمان مدیتیشن را با توجه به شرایط و سبک زندگی خودتان تنظیم کنید البته در این مورد هم پیشنهاد میشود اول مدیتیشن را انجام دهید و بعد به سراغ کارهای روزانه خود بروید. شما می توانید حوالی ساعت 2 الی 3 بعد ظهر برای رفع استرستان این کار را انجام دهید و در آخر قبل از خواب برای رسیدن به آرامش مدیتیشن را تکرار کنید.
تاثیر مدیتیشن بر استرس و اضطراب
طبق تحقیقات انجام شده مدیتیشن باعث کاهش سطوح هورمونهای استرس مانند کورتیزول در بدن میشود که این موضوع به کاهش استرس و اضطراب میانجامد. با انجام مدیتیشن فعالیتهای مغزی ما تغییر میکند و آگاهی و تمرکز ما افزایش مییابد. البته نباید توقع داشت مدیتیشن تمامی مشکلات روحی ما را حل کند اما در مدیریت استرس و افزایش آرامش موثر است. مدیتیشن با متمرکز شدن بر تنفس، زمان حال و درک و آگاهی از احساسات این امکان را به ما میدهد با استرس و اضطراب خود برخورد کنیم و سلامت روانی مناسبی داشته باشیم.
تاثیر مدیتیشن در پاکسازی چاکراها
یکی دیگر از مزایای انجام مدیتیشن پاکسازی چاکراهای بدن است. با استفاده از آموزش مدیتیشن چاکراها میتوانیم جریان انرژی در هر چاکرا را تعادل ببخشیم و بهبود عملکرد جسم و ذهن را تجربه کنیم. همچنین مدیتیشن میتواند عناصر منفی در هر چاکرا را به عناصر مثبت تبدیل کرده و آرامش درونی را برای شما بوجود بیاورد. برای انجام این تمرین در یک موقعیت با ستون فقرات صاف بنشینید و روی بدن خود تمرکز کنید. از پاها شروع کرده و به سمت بالا بروید. در مرحله بعد بر روی تنفس خود تمرکز کنید و به هر دم و بازدم خود توجه کنید. ضربان قلب و عملکرد بدن را تجسم کنید. تصور کنید چاکراها به زندگی انرژی میدهند و این انرژی را با هر نفس در جریان نگه دارید. مرحله بعد انرژی دادن به هر چاکرا است که از چاکرای ریشه شروع میشود. توصیه میشود همیشه از چاکراهای پایین شروع کرده و به سمت بالا بروید. در آخر تمامی چاکراها را تجسم کنید و چشمان خود را باز و چند دقیقه استراحت کنید. به یاد داشته باشید که مراحل مدیتیشن هر چاکرا با یکدیگر متفاوت است و متناسب با خصوصیات هر چاکرا انجام میشود. از جمله مواردی که در مدیتیشن چاکراها استفاده میشود تجسم رنگ، ذکر مانترا، تصور و ویژگیهای آن چاکرا است.
مکان مناسب مدیتیشن
مکان مناسب برای انجام مدیتیشن جایی است که کمترین حواسپرتی را برای شما داشته باشد. این فضا باید به شما این امکان را بدهد تا از هرگونه تنش دور و در آنجا احساس راحتی داشته باشید. سعی کنید در مکانی که نور کمی دارد یا تاریک است مدیتیشن انجام دهید زیرا این کار باعث تقویت تمرکزتان میشود. همچنین توصیه میشود تمرینات مدیتیشن خود را در مکانی ثابت انجام دهید اما در مواردی این امکان وجود ندارد و اولویت با مکانی میباشد که شما در آن احساس راحتی داشته باشید و حس و حال خوبی دریافت کنید.
سخن پایانی
در زندگی امروز استرس و فشارهای عصبی متعددی وجود دارد که عامل بسیار مهم اکثر مشکلاتمان مثل عدم تمرکز، خستگی مداوم، مشکلات خواب و خیلی مسائل دیگر هستند. از این رو یکی از راههایی که می توان در جهت بهبود این مسائل از آن استفاده کرد مدیتیشن است. برای شروع تمرینات مدیتیشن نیازی نیست به یکباره و در زمانهای طولانی این کار را انجام دهید زیرا باعث میشود از آن زده شوید و فاصله بگیرید. سعی کنید زمانی را برای خود انتخاب کنید که بهترین موقع است. اگر دفعات مدیتیشن خود را منظم و بیشتر کنید قطعا تاثیرات آن را زودتر و بهتر درک خواهید کرد. البته مدیتیشن تنها جهت رفع استرس انجام نمیشود بلکه بسته به نوع مدیتیشنی که انجام میدهید می توان جهت افزایش آرامش، کاهش اضطراب و استرس، تقویت تمرکز و مقابله با احساسات منفی از آن استفاده کرد. در واقع مدیتیشن بهترین روش برای تغییر سبک زندگی شما است و آثار مثبت فراوانی بر جسم و ذهن انسانها می گذارد.